ورزش درمانی و توانبخشی بیماران فلج مغزی (cp)

ورزش درمانی و توانبخشی بیماران فلج مغزی (cp) را در این مقاله بررسی می کنیم. فلج مغزی یک اختلال است که مغز را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث اختلال حرکتی می شود.

 

ورزش درمانی و توانبخشی بیماران فلج مغزی (cp)

فلج مغزی

در تعریف فلج مغزی، مغز مربوط به بخشی از بدن است که تحت تاثیر واقع شده است، و فلج مربوط به ناتوانی است، چراکه در فلج مغزی، ناحیه ای از مغز به خواب می رود و یا فلج می شود و منجر به فلج جزئی یا کامل عضله می شود. آسیب مغزی معمولا قبل از، در حین و یا کمی بعد از تولد اتفاق می افتد و می تواند به ناتوانی مادام العمر کودک بیمار منتهی شود.

گاهی اوقات فلج مغزی اصطلاحی است که شامل شماری از ناتوانی های مختلف مغزی-حرکتی می باشد اما بطور کلی سه نوع فلج مغزی وجود دارد:

فلج مغزی اسپاستیک، فلج مغزی آتاتوید، و فلج مغزی اتاکسیک. در این بین فلج مغزی اسپاستیک شامل سفت شدگی و بروز مشکل در اندام های حرکتی می باشد.

فلج مغزی آتاتوید شامل حرکات غیر ارادی، کنترل نشده، و بعضی اوقات غیرعادی می شود. فلج مغزی اتاکسیک شامل مشکل در حس تعادل، درک عمیق، یا گام برداشتن است.

 

آیا علاجی برای فلج مغزی وجود دارد؟ چه درمان هایی برای رفع این در دسترس هستند؟

در حال حاضر هیچ درمانی برای بیماری فلج مغزی وجود ندارد اما تحقیقات و مطالعات گسترده در حال انجام هستند. در ضمن شمار اندکی از روش ها و شیوه های درمانی وجود دارند که می توانند باعث راحتی کودک شما شوند. عمل اورتوپدیک می تواند به کم شدن حرکات انقباضی کمک کند و ورزش درمانی به کودکان کمک می کند تا برای کنترل مهارت های حرکتی تلاش کنند. کار درمانی می تواند به اعمال روزانه فرد مانند خوردن، گره زدن بندکفش ها، روابط اجتماعی و مستقل شدن در طول زمان کمک کند.

در بسیاری از موارد، ممکن است که تجویز دارو جهت کمک به کنترل ناتوانی صورت بگیرد. انواع گسترده ای از داروها وجود دارند که به بیماران فلج مغزی کمک می کنند که برخی از آنها عبارتند از:

داروهای ضد اسپاسم، مانند باکلوفن و والیوم
داروهای ضد افسردگی، مانند لکساپرو و پاکسل
داروهای ضد التهابی، مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و کورتیکواستروئیدها
نرم کننده های مدفوع
داروهای ضد تشنج، مانند گاباپنتین و تپرامات

 

انواع فلج مغزی

چهار نوع اصلی از فلج مغزی وجود دارند که عبارتند از:

فلج مغزی اسپاستیک

این فلج شایع ترین شکل فلج مغزی است و از خصوصیات آن سفت شدن و انقباض (اسپاستیکتی) عضلات است. پایین پاها ممکن است به داخل برگردند و در قوزک پا بهم برسند (راه رفتن قیچی وار). گاهی اوقات عضله بلند پشت پاها بگونه ای شدید منقبض می شود که پاشنه پاها زمین را لمس نمی کنند و کودک روی نوک انگشتان راه می رود. فلج مغزی اسپاستیک معمولا بخاطر وارد آمدن ضربه به بخشی از مغز که کنترل کننده حرکات است ایجاد می شود.

 

فلج مغزی اتاتوید (دیس کینتیک)

این نوع از فلج مغزی با حرکات آرام، کنترل نشده، و در هم پیچیده همراه است. عضلات ضعیف هستند و از نرم و سست بودن به سفت و سخت شدن تغییر حالت می دهند. در این نوع فلج مغزی ممکن است که عضله صورت نیز تحت تاثیر قرار بگیرد که باعث حرکات کج صورت و سرازیرشدن آب از دهان می شود. درک گفتار فرد بدلیل سختی در کنترل کردن زبان، تارهای صوتی و تنفس ممکن است که دشوار باشد. حرکات کنترل نشده ممکن است در زمان استرس افزایش یابد و در هنگام خواب ناپدید شوند. فلج مغزی اتاتوید بر اثر وارد آمدن ضربه به بخش میانی مغز ایجاد می شود.

 

فلج مغزی اتاکسیک

این نوع فلج مغزی کمترین نوع فلج مغزی است که از روی هماهنگی ناچیز حرکات و تونوس عضلانی ناچیز تشخیص داده می شود. در این نوع از فلج مغزی حس تعادل و ژرفا دریابی بصری تحت تاثیر قرارمی گیرد و هماهنگی کمی در زمان ایستادن و یا راه رفتن وجود دارد. حرکات ممکن است لرزان باشند و در حرکت فرد لرزش وجود داشته باشد. این نوع از فلج مغزی نتیجه آسیب به مخچه در انتهای مغز است.

 

فلج مغزی میکس یا درهم آمیخته

در این نوع از فلج مغزی بخش های مختلفی از مغز تحت تاثیر قرارمی گیرند، بنابراین احتمالا حالت بیمار شامل مشخصاتی باشد که در بالا اشاره شد.

 

 

چه چیزی باعث فلج مغزی می شود؟

اگرچه فلج مغزی بر اثر ناهنجاری مغز یا آسیب دیدگی قبل از، در طول، یا کمی قبل از تولد ایجاد می شود اما هنوز رازهای زیادی در خصوص نحوه ی دقیق بروز آن در نوزاد وجوددارد. بعضی از پزشکان و دانشمندان بر این باورند که یک نوزاد بر اثر عفونت مادرزادی و بقل از زایمان دچار فلج مغزی می شود (هر نوع سرایتی که باعث اختلال در رشد طبیعی کودک و رشد مغز شود). برخی دیگر از پزشکان و دانشمندان معتقدند که صدمات مغزی در حین مبتلاشدن کودک به فلج مغزی بروزمی کنند که مستقیما با معالجه غلط دارویی در زمان تولد یا کمی بعد از تولد در ارتباط هستند.

فلج مغزی همچنین می تواند زمانی اتفاق بیفتد که برای مدت طولانی به کودک اکسیژن نرسد و دچار یک آسیب ابزاری شود ( مانند زخم بر اثر انبر جراحی یا یک صدمه ناشی از استخراج خلاء)، یا تحمل کردن کاری بیش از ۱۸ ساعت (بخصوص زمانی که کودک یک نوزاد از چندین تولد باشد). این صدمات مربوط به معالجه های غلط در زمان تولد می توانند برای آسیب مغزی کافی باشند که بعدها منجر به فلج مغزی شوند.

 

این بیماری چه نشانه هایی در کودکان و بزرگسالان دارد؟

فلج مغزی با حرکات تشنجی، ضعف در کنترل عضلات، گاهی اوقات ناتوانی در استفاده از عضلات همراه است و اغلب با حرکات غیرطبیعی، آرام، و پیچ خورده که کودک نمی تواند کنترلشان کند، تعیین می شوند. علاوه بر این تونوس عضلانی از نرم به سفت تغییر می کند، که می تواند منجر به استفاده بیشتر بعضی از عضلات شود. علائم دیگری که ممکن است نشان دهد که کودک شما دچار فلج مغزی شده باشد شامل مرحله رشد ناپیدا ویا ناتوانی ذهنی است.

 

بعضی از علائم بالینی و علل فلج مغزی شامل:

• تونوس عضلانی: همانطور که قبلا اشاره شد، فرد مبتلا به فلج مغزی دارای ضعف کنترل عضلانی است و این به نوبه خود کارهایی که به نظر ساده می آیند را به شدت سخت می کند. برای مثال، نشستن، راه افتن، گره زدن بند کفش ها، و گرفتن اشیاء ممکن است برای کسانی که دچار فلج مغزی شده اند سخت و طاقت فرسا باشد.

• رفلکس ها: افرادی که دچار فلج مغزی شده باشند احتمالا واکنش های رفلکسی غیر عادی مانند تونیک رفکلس نامتقارن و متقارن، رفلکس چنگ زنی کف دست، و رفلکس پشتی گالانت داشته باشد. البته ممکن است که رفلکس های بیشتری نیز در بعضی از نوزادان دیده شود اما معمولا تا ۵ ماهگی برطرف می شوند.

• هماهنگی و کنترل: هرچند که هم هماهنگی و هم کنترل برای کسانی که فلج مغزی دارند با محدودیت هایی همراه است اما معمولا این موارد در زمان استرس و دستپاچگی بیشتر مشخص می شوند. مشکل متعارف هماهنگی و کنترل شامل حرکات انقباضی، راه رفتن با گام های بلند، راه رفتن روی پنجه هایی به سمت داخل یا خارج پا، کشیدن یک پا در حال راه رفتن، و کج راه رفتن است.

• مشکلات حرکات دهانی: بیشتر افراد مبتلا به فلج مغزی مشکلات ایجاد ارتباط را بخاطر حرکات انقباضی عضلات صورت تجربه خواهند کرد. که این حالت می تواند روی نفس کشیدن، غذا خوردن، بستن دهان، و بلعیدن نیز تاثیر بگذارد.

 

آیا فلج مغزی می تواند باعث ایجاد ناتوانی های دیگر شود؟

از آنجا که فلج مغزی یک آسیب مغزی است لذا ممکن است که بخش های دیگری از مغز را هم تحت تاثیر قراردهد. بعضی از کودکان مبتلا به فلج مغزی مشکلات شنیداری، دیداری و گفتاری دارند. همچنین امکان دارد که این کودکان از مشکلاتی در کنترل مثانه و مشکلاتی مربوط به عضلات رنج ببرند. کودکان مبتلا به فلج مغزی باید بطور منظم توسط کاردرمانگر برای جلوگیری از بروز مشکلات دیگر معاینه شوند.

معمولا فلج مغزی باعث بروز مشکلات مربوط به سلامت مغزی در کودکانی مبتلا به آن می شود. بسیاری از کودکان دارای فلج مغزی ،حتی کودکانی که به درجات پایینی از محدودیتهای فیزیکی دچار هستند نیز مشکلات رفتاری دارند. اشخاصی مبتلا به ناتوانی فراگیری وابسته به سی پی، درد مزمن و شدید، یا صرع بیشتر اختلالات روانی را نشان می دهند که در اوایل کودکی ظاهر می شود و می تواند در بزرگسالی هم ادامه داشته باشد. کودکان دارای فلج مغزی اغلب از اختلال پیش فعالی کمبود توجه (ADHD)، اضطراب، نگرانی، مشکلاتی رفتاری مانند کج خلقی رفتاری و نافرمانی، و مشکلات اجتماعی مانند تمایل به بودن با بزرگسالان به جای هم سن و سالهایشان و احساس تنهایی شدید رنج می برند.

 

علاوه بر این بعضی از کودکان دچار فلج مغزی ممکن است تمایل به بروز هیجان افراطی به موقعیت های جدید، به ویژه موقعیت های چالشی دارند. والدین باید با پزشک مشورت کنند زیرا ممکن است که پزشک جهت تشخیص و درمان شرایط سلامت مغزی، استفاده از آزمایش سلامت ذهنی را در اسرع وقت تجویزکند.

 

چه نوع آزمایش هایی می توانند فلج مغزی را تایید کنند؟

آزمایش هایی که فلج مغزی را تایید می کنند شامل آزمایش خون، سونوگرافی جمجه می باشد که می تواند به پزشک کمک کند که تا بتوانند تصویری از بافت مغز را ببینند. علاوه بر این، همچنین MRI به پزشک امکان مشاهده ی رزونانس و تراکم مربوط به بافت مغزی را می دهد و CT اسکن نیز یک اسکن دقیق و سه بعدی از مغز نوزاد است.
ارزیابی شناختی و مشاهدات پزشکی نیز در تایید فلج مغزی موثراست. علاوه بر این، ارزیابی پویایی کودک، گفتار و زبان، شنوایی، بینایی،گام برداری، و تغذیه و گوارش جهت تعیین اختلال به کار گرفته می شوند.
به یاد داشته باشید که تشخیص فلج مغزی زمان بر است و گاهی اوقات تا چندین سال بعد از آسیب مغزی طول می کشد. علاوه براین، یک آزمایش به تنهایی نمی تواند تایید و یا عدم تایید فلج مغزی را مشخص کند. بلکه ترکیبی از یک سری آزمایشات، مشاهدات، ارزیابی ها و سنجش ها هستند که به تشخیص این اختلال کمک می کنند.

 

ملاحظات قبل از شروع معالجات فلج مغزی

نیازهای یک کودک دارای فلج مغزی منحصرا مربوط به اصلاح کردن ناتوانی های فیزیکی نیست. جنبه های اجتماعی و احساسی در زندگی واقعی وجود دارند. این جنبه ها نباید در زمان رسیدگی و درمان نادیده گرفته شوند .
بسیاری از کودکان از این شرایط خود راضی هستند. بعنوان والدین، مورد توجه قرارد دادن احساسات آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. بعضی از شیوه های درمانی می توانند استرس زا و ناخوشایند باشند و شاید هم مورد دلخواه کودک نباشند. لازم است که در مورد اثرات فیزیکی و احساسی تمامی شیوه های درمانی و داروها با مختصص و به ویژه با کودک صحبت شود.

 

 

بهترین راه درمان فلج مغزی خفیف و شدید

بیماری فلج مغزی قابل درمان نیست اما می توان آن را مدیریت کرد. هدف یک برنامه مدیریتی کمک کردن برای بدست آوردن نهایت پتانسیل در رشد و توسعه کودک از طریق تلاش های پزشکان، متخصصان درمان شناسی، کارشناسان اموزش و پرورش، والدین و کودک است. انگیزه عامل اصلی در چگونگی موفقیت یک برنامه مدیریتی است. لذا به شدت بر یکپارچگی بازی ها و سرگرمی ها تاکیدمی شود.

 

 

داروهای موثر در مدیریت علائم فلج مغزی

داروهای مختلفی می توانند در مدیریت علائم فلج مغزی موثر باشند که برخی از آنها عبارتند از:

• داروهای ضد تشنج برای کنترل حملات ناگهانی
• داروهای سست کننده عضلات برای راحتی در کشش عضلات ادغام شده
• داروهای خنثی کننده اثر استیل کولین برای کنترل بی اختیاری ادراری، لرزش و سرازیر شدن آب از دهان
تزریق بوتاکس عامل مسدود کننده عضلات ( بوتولونیوم توکسین)، که سیگنال های بین عضلات و اعصاب را مسدود می کند، همچنین جهت پایان دادن به گرفتگی و سفت شدگی عضلات در بعضی از کودکان فلج مغزی از بوتاکس استفاده می شود. اگر بوتاکس بصورت مستقیم به عضله تحت تاثیر فلج مغزی تزریق شود، باعث شل شدن عضله و کمک به کاهش گرفتگی و سفت شدگی می شود. اثرات تزریق بوتاکس بین سه تا شش ماه ماندگار هستند و تکرار دفعات تزریق برای نگهداشتن فواید لازم است.

 

 

فیزیوتراپی / طب فیزیکی و ورزش درمانی و توانبخشی بیماران فلج مغزی (cp)

فیزیوتراپی و ورزش درمانی می توانند نقش بسزایی در مدیریت فلج مغزی ایفاکنند. تمرین ها و فعالیت های فیزیوتراپی جهت افزایش عملکرد قسمت هایی از بدن که تحت تاثیر فلج مغزی قرار نگرفته اند و همچنین جهت به حداکثر رساندن عملکرد قسمت های آسیب دیده طراحی شده اند. استفاده از آتل بندی و کشیدن عضلات هم توصیه می شود.

 

طب فیزیکی و فیزیوتراپی چگونه به کودکان دچار فلج مغزی کمک می کند؟

طب فیزیکی اساسا اولین، و مهم ترین گام به سمت درمان فلج مغزی است که معمولا در سنین جوانی شروع می شود و معمولا در راستای بهبود استقلال عملکرد سیستم حرکتی کارمی کند. نوع طب فیزیکی مورد استفاده در درمان کودکان بسته به مشکلات خاص حرکتی آنها و علائمی مربوط به نوع فلج مغزی است.

 

طب فیزیکی باعث بهبود موارد زیر می شود:

• استحکام
• پویایی
• حالت ایستادن
• تعادل
• انعطاف پذیری

 

قبل از شروع طب فیزیکی، متخصص توانایی های سیستم حرکتی کودک را ارزیابی می کند و از این طریق میزان مناسب درمان و معالجه را تعیین می کند. متخصص بعد از سنجش کودک، تمرینات قدرتی، کشش و آرام کردن عضلات را بر اساس نیازهای کودک تجویز می کند. تجهیزات تمرینات شامل وزنه ها، بندهای استحکامی، توپ های تعادل و دستگاها برای بهبود تونوس عضله می باشد. غالبا از پک های گرم و سرد برای آرام کردن و درمان عضلات استفاده می شوند.

اسکولیوز (خمیدگی ستون فقرات) و زردپی کوتاه شده آشیل بعضی از مشکلات خاص حرکتی و حالت ایستادن هستند که می توان به کمک طب فیزیکی آنها را درمان کرد. طب فیزیکی یک ابزار پیشگیری مهم است چراکه ممکن است این مشکلات به مرور زمان تشدید شوند. درمان مناسب برای شرایط بالا می تواند احتمال اینکه کودک به تنهایی راه برود را بیشتر کند.

بسیاری از متخصصان جهت جلوگیری از عواقب مانند انقباضات، استفاده از طب فیزیکی را در اسرع وقت توصیه می کنند زیرا کوتاه شدگی عضلات و زردپی ها می تواند دردناک باشد و در فلج مغزی اسپاستیک شایع است. همچنین تمرینات قدرتی برای کودکان مبتلا به فلج مغزی دیس کنیتیک که عضلات شلی دارند و احتمالا دچار ضعف بنیه شده باشند، مفید هستند.

 

کاردرمانی

کار درمانی به مهارت های زندگی کمک می کند و شامل نحوه ی لباس پوشیدن، نگه داشتن فنجان، مسواک زدن و غیره و همچنین آموزش های کاری می شود.

 

گفتار درمانی

هر کجا که گفتار تحت تاثیر قرارگرفته باشد، گفتار درمانی هدفش به حداکثر رساندن مهارتهای ارتباطی است. همچنین گفتاردرمانی در مواردی که فرد دچار مشکلاتی در خصوص بعلیدن شده باشد نیز می تواند موثر و مفید باشد.

 

درمان های جایگزیی

بعضی از درمانهای جایگزین طبیعی، مانند طب فشاری، درمان امراض استخوانی جمجه، طب سوزنی و ماساژ ، ممکن است در مدیریت عوارضی نظیر گرفتگی عضلانی مفید باشد.

 

جهت حفظ سلامت خود چه اقداماتی باید انجام دهد؟

هیچ میانبری برای حفظ سطح بالای سلامت وجود ندارد و تنها با داشتن یک شیوه ی زندگی فعال در بالاترین سطح ممکن، تغذیه صحیح و حفظ الگوهای سالم خواب به این امر مهم دست یافت.

غالبا کسانی که دچار فلج مغزی شده اند بر این باورند که قادر به داشتن سبک زندگی فعال نیستند اما سطح تمرینات با توانایی های ما مرتبط است. هر رو تعداد زیادی از افراد مبتلا به برخی از معلولیت ها جذب ورزش می شوند، در کلاس های ورزش های گروهی شرکت می کنند، در جلسات درمانی حضور می یابند و یا صرفا از رژیم غذایی مناسب لذت می برند. دلیلی ندارد که بیشتر افراد مبتلا به فلج مغزی نتوانند چیزی را پیدا کنند که به درد آنها نخورد؛در واقع آنچه که مهم است پیدا کردن فعالیتی با چارچوب خاصی، قابل اتکا و لذت بخش است.

برنامه های تمرینی که بصورت مثبت روی سلامت فرد تاثیرمی گذارند به کاهش فشار روی قلب کمک می کنند و در بیشترشدن طول عمر فرد نقش دارند. بزرگسالان می توانند با ۳۰ دقیقه فعالیت روزانه و بصورت حداقل پنج روز در هفته به حفظ سلامت خود کمک کنند.

 

اهداف یک برنامه ورزشی باید شامل موارد زیر باشد:

• بهبود شرایط قلبی عروقی
• افزایش مقاومت فرد
• تقویت انعطاف پذیری
• حفظ وزن ایده آل و سالم
• تعادل فشار خون و درجه کلسترول

 

 

بعضی از تمریناتی که به حفظ سطح بالای تندرستی کمک می کنند، عبارتند از:

• پیاده روی
• حرکت و جنبش
• شنا کردن
• تمرینات هوازی
• تمرین با صندلی (در حالت نشسته روی صندلی یا ویلچر)
• هر نوع ورزش سازمان یافته
• یوگا
• حرکات کششی
• آب درمانی

 

عمل جراحی

عمل های جراحی متعدد وجود دارند که می توانند به اصلاح مشکلات حرکتی کودکان دارای فلج مغزی کمک کنند اما بخاطر داشته باشید که جراحی برای همه کودکان مبتلا به فلج مغزی مناسب نیست.

عمل جراحی معمولا برای درمان افرادی تجویز می شود که فلج مغزی اسپاستیک دارند چون تونوس افزایش یافته عضلانی می تواند کاهش یابد تا از شر حرکات محدودشده خلاص شوند. برای مثال، کودکی که بخاطر بالا بودن تونوس عضلانی در پاهاش روی پنجه هایش راه می رود، احتمالا دچار کشیدگی در قسمت عضلات و زردپی شده باشد لذا با راه رفتن روی پنجه امکان راه رفتن طبیعی تر برای وی فراهم می شود.

 

عمل های جراحی که می توانند پویایی را در کودکان دارای سطح بالای تونوس عضلانی بهبودبخشند، عبارتند از:

• کشیدن عضله و زردپی – یک روش که برای اصلاح کردن عضلات و زردپی های فشرده شده، آزاد کردن تحرکات برای راه رفتن و استفاده از دست ها استفاده می شود.
• انتقال زردپی – انتقال یک زردپی از یک استخوان به دیگری به منظور هم ترازی و سیستم حرکتی بهتر، بخصوص در پاها و قوزک ها.
• تنوتومی/مایوتومی – بریدن زردپی/ عضله می تواند درد و تحرکات محدود ناشی از انقباضات ،فشردگی دائمی زردپی و عضلات، را برطرف کند.
• نورکتومی – بریدن عصبی که یک دسته از عضلات را کنترل می کند، می تواند تشنج یا سفتی در آن ناحیه را کاهش دهد و معمولا جهت اصلاح جابجایی لمبر مورد استفاده قرامی گیرد.
• استئوتومی – روشی برای ردیف کردن مجدد مفصل ها با برداشتن بخشی از استخوان است.
• آترودز – جوش خوردن دو استخوان باهم می تواند در بعضی از موارد باعث استحکام و پایداری شود.
• رزیتومی انتخابی پشتی – این روش پرتکاپو شامل برش اعصاب ویژه ای در ستون فقرات جهت اصلاح کردن اتقباض در گروهای مختلفی از عضلات موجود در بدن است.

 

عمل جراحی زمانی موثرترین شیوه درمانی است که کودک به اندازه کافی بزرگ شده باشد طوری که پزشک قادر به تعیین منشاء مشکلات مربوط به تحرکات وی باشد اما سن وی طوری باشد که هنوز امکان اصلاح حرکات وجود داشته باشد. این بازه معمولا بین ۸-۳ سالگی است.
ممکن است که عمل جراحی برای درمان شرایط دیگری مانند مشکلات شنوایی و سختی در غذا خوردن که همراه با فلج مغزی هستند نیز استفاده شود.

 

آیا می توان از فلج مغزی جلوگیری کرد؟

از آنجا که دلیل فلج مغزی همیشه مشخص نیست لذا از پیروی از تمام توصیه های پزشک در زمان بارداری، مانند پیاده روی منظم (در صورت امکان)، خوردن غذاهای مغذی، واکسیناسیون به صورت مرتب و خودداری از مصرف داروها و الکل در دوران بارداری اطمینان حاصل کنید. اگرچه ممکن است که فلج مغزی به شکل های دیگری هم مانند اسیب های دوران تولد به دلیل غفلت از محافظت دارویی رخ بدهد اما انجام اقدامات پیشگیرانه بهترین چیزی است که می توانید جهت محافظت از خود در دوران بارداری انجام دهید.

 

نویسنده: دکتر یزدانی

 

 

 

 

ورزش درمانی و توانبخشی بیماران فلج مغزی (cp)

متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ، دکتر شریف نجفی

در سایت دکتر شریف نجفی، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و دانشیار دانشگاه ، عضو انجمن جهانی طب فیزیکی و توانبخشی، مقالات مفید در رابطه با طب فیزیکی را مشاهده نمایید. همچنین درصورت نیاز به ویزیت با دکتر شریف نجفی می توانید از طریق بخش تماس با ما وب سایت دکتر شریف نجفی، ارتباط برقرار نمایید و آدرس کلینیک تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی را مشاهده نمایید.

 

 

 

آدرس مطب کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر شریف نجفی

فلکه دوم صادقیه- بلوار فردوس- نرسیده به خیابان سلیمی جهرمی پلاک ۱۲۱ – واحد ۲

تلفن مطب کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر شریف نجفی

۴۴۰۱۶۱۴۲-۴۴۰۵۸۷۶۳

موبایل دکتر شریف نجفی کلینیک تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی

۰۹۹۰۱۱۶۰۳۵۴

وب سایت دکتر شریف نجفی

www.dr-najafi.com

مطب کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر شریف نجفی در شبکه های اجتماعی

کانال تلگرام دکتر شریف نجفی

صفحه اینستاگرام دکتر شریف نجفی

 

کلمات کلیدی:

ورزش درمانی و توانبخشی بیماران فلج مغزی (cp) , ورزش درمانی و توانبخشی بیماران فلج مغزی , ورزش درمانی بیماران فلج مغزی , توانبخشی بیماران فلج مغزی , cp , انواع فلج مغزی , حرکات ورزشی برای فلج مغزی , انواع فلج مغزی اسپاستیک , تمرینات ورزشی برای فلج مغزی , ایا بیماری سی پی ارثی است , عکس فلج مغزی , بیماری سی پی در بزرگسالان , درمان جدید فلج مغزی , فلج مغزی

ورزش درمانی و توانبخشی بیماران فلج مغزی (cp)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ورود به اینستاگرام دکتر نجفی | تلفن: 44016142 - 44058763 09901160354
+