دیسک گردن، علائم، علل و روش های تشخیص و درمان دیسک گردن

دیسک گردن، تشخیص و درمان دیسک گردن را در این مقاله بررسی می کنیم. ستون فقرات یا ستون مهره ها از مجموعه ای از استخوان های متصل به هم به نام “مهره” تشکیل می شود؛ این مهره ها نخاع را در میان می گیرند و مانع آسیب دیدن آن می شوند. عصب های منشعب شده از نخاع از سراسر بدن می گذرند و انتقال پیام بین مغز و بدن را ممکن می سازند؛ مغز از طریق عصب ها فرمان حرکت کردن را به عضله ها می رساند. ضمناً عصب ها اطلاعاتی نظیر درد و دما را از بدن به مغز می برند. حال اگر فردی دچار بیماری دیسک گردن شود این عصب ها پیغام درد گردن را مخابره می کنند.

 

دیسک گردن، تشخیص و درمان دیسک گردن

دیسک گردن چیست؟

مهره ها توسط دیسک و دو مفصل کوچک به نام “مفصل فاست” به یکدیگر متصل می شوند؛ این دیسک تشکیل شده از بافت های رابط محکم نگهدارنده ی یک مهره روی مهره دیگر، به مثابه ضربه گیر و محافظ بین مهره ای عمل می کند و مانع سایش آنها روی یکدیگر می شود. دیسک و مفصل های فاست حرکت مهره ها را ممکن می سازند و به ما اجازه می دهند تا گردن و کمر را خم کنیم و بچرخانیم. دیسک گردن از لایه خارجی یا محیطی محکمی به نام “آنولوس فیبروزوس” و مرکز ژلاتینی مانندی موسوم به “نوکلئوس پولپوزوس” تشکیل می شود که مرکز آن در پیامد بالا رفتن سن به تدریج آب خود را از دست می دهد و در نتیجه از خاصیت ضربه گیری و حفاظتی دیسک کاسته می شود. لایه محیطی دیسک نیز به موازات تحلیل رفتن آن، پاره می شود و در نتیجه جابه جا شدن مرکز دیسک (بیماری پارگی یا فتق دیسک گردن) از راه شکاف پدید آمده در لایه محیطی و راه یافتن آن به درون فضای اشغال شده توسط عصب ها و نخاع ممکن می گردد. سپس دیسک گردن برجسته به عصب ها فشار می آورد و موجب برانگیختن درد، کرختی یا بی حسی، گزگز کردن یا ضعف در شانه ها یا بازوها می شود. متخصص ستون فقرات هنگام معاینه بیمار، واکنش ها، حس و قدرت بازوها را بررسی می کند تا از میزان تأثیرگذاری فتق دیسک اطلاع یابد. این بیماری به ندرت به نخاع فشار وارد می کند یا باعث بروز مشکل در پا می شود.

 

علت دیسک گردن

دیسک گردن معمولاً به موازات پا به سن گذاشتن در نتیجه فرایندی موسوم به تحلیل دیسک به گونه ای متلاشی می شوند که فضاهای بین مهره ها کاهش و احتمال فتق و بیرون زدگی دیسک گردن را افزایش می یابد.خم کردن رو به جلوی گردن، حالت اندامی نامناسب (قوز کردن) به ویژه هنگام خوابیدن یا نشستن، فعالیت های درگیر کننده ی بازوها در جلوی بدن (برای مثال: ظرف شستن، رانندگی و …) و بلند کردن اشیاء چهار حرکتی هستند که همگی هر روز انجام می دهیم و در صورت تکرار، طول کشیدن یا شدید بودن به بیرون زدگی دیسک گردن دامن می زنند.

 

دلایل و علت دیسک گردن در ادامه ذکر شده است:

صدمه دیدن گردن یا کمر و پشت بدن
رگ به رگ شدن و پیچ خوردن
بلند کردن اشیاء به شیوه نامناسب
چاقی
استعمال دخانیات

 

علائم و نشانه های دیسک گردن

از جمله علائم دیسک گردن درد تیرکشنده یا سنگین، گرفتگی یا اسپاسم عضله، ضعف، گزگز کردن یا درد ارجاعی می باشد. اما این نکته را به خاطر بسپارید که فتق دیسک گردن گاهی اوقات با هیچ علامتی همراه نیست و به اصطلاح بیمار دچار پارگی دیسک بدون علایم دیسک گردن می شود. دیسک بین مهره ای برجسته (بیرون زدگی) یا فتق دار می شود، اما اگر به عصب یا نخاع فشار نیاورد، علائمی مانند درد نیز بروز نخواهد یافت. اکنون بهتر است به معرفی نشانه های دیسک گردن بپردازیم که بسته به محل فتق یا برجستگی دیسک در هر بیمار با بیمار دیگر متفاوت است. بیمار در صورت ابتلا به این بیماری با علائم زیر مواجه خواهد شد:

گردن درد
شانه درد
خشکی یا گرفتگی عضله های گردن
درد منتشر شونده یا سرایت کننده به بازو(ها): این نوع درد را درد ارجاعی یا رادیکولوپاتی گردن نیز می گویند.
گزگز کردن بازو(ها) یا دست(ها)
ضعف بازو(ها) یا دست(ها)

 

روش های تشخیص دیسک گردن

در بعضی از مواقع پزشک برای تشخیص دقیق تر علل دیسک گردن و گرفتن تصاویری از علت گردن درد و دیسک گردن آزمایش های عکس برداری را توصیه میکند.

ابتلا به فتق دیسک گردن و موقعیت آن غالباً به کمک ارزیابی بالینی کامل جهت تعیین ویژگی و محل درد و معاینه گردن و بررسی دقیق هر گونه ضعف، بی حسی یا واکنش غیرطبیعی تشخیص داده می شود. تصاویر پرتونگاری (اشعه ایکس)، مقطع نگاری رایانه ای (سی.تی.اسکن) و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام.آر.آی.) برای تأیید تشخیص پزشک مورد استفاده قرار می گیرند. اگرچه در تصاویر اشعه ایکس، خارها یا زائده های استخوانی و باریک شدن فضای دیسک در نتیجه تحلیل رفتن و پیر شدن ستون فقرات مشخص می شود، اما فتق دیسک گردن یا عصب های ستون فقرات آشکار نمی شود.

ام.آر.آی. و سی.تی. اسکن تصاویر جامع تری از تمام اجزاء ستون فقرات (مهره ها، دیسک ها، نخاع و عصب ها) به دست می دهد و اکثر موارد این بیماری در آنها معلوم می شود. ضمناً بررسی های الکتریکی (هدایت عصبی) نیز به منظور جستجوی نشانه ها یا شواهد آسیب عصبی ناشی از فتق دیسک به کار برده می شوند.

 

درمان دیسک گردن

بیرون زدگی و پارگی دیسک گردن بیماری نسبتا شایعی می باشد، ا اما خبر خوش این است که اکثر ما بدون نیاز به جراحی بهبود خواهیم یافت و معمولاً درمان دیسک گردن بدون جراحی مانند فیزیوتراپی دیسک گردن و کمر و حرکات اصلاحی و ورزش دیسک گردن می باشد. همچنین از این روش های می توان بعد از عمل جراحی دیسک به منظور توانبخشی بعد از درمان پارگی دیسک گردن بیمار نیز استفاده کرد.

در ادامه روش ها و راه های درمان دیسک گردن ذکر خواهد شد. پزشک با توجه به شرایط بیماری بهترین روش را برای وی تجویز خواهد کرد.اولین مرحله در درمان دیسک گردن استراحت است .استراحت گردن با بی حرکت کردن آن حاصل می شود.

 

درمان خانگی دیسک گردن

هنگام استراحت کردن حالت راحتی را بیابید که در آن موقعیت کمترین درد را در ناحیه گردن حس می کنید؛ می توانید حوله لوله شده یا بالشتی را زیر گردن قرار دهید تا بهتر بتوانید گردن را در حالت بدون درد نگه دارید. سرد یا گرم کردن در مورد بیماری های گردن از نفوذ و تأثیرگذاری کافی برای فرو نشاندن التهاب برخوردار نیست، بنابراین می توانید هر روشی را که احساس بهتری به شما می دهد برای درمان درد گردن و کاهش درد ناشی از دیسک گردن انتخاب کنید. کمپرس را، چه گرم باشد چه سرد، تنها هر بار ۲۰ دقیقه روی گردن قرار دهید و بین هر دو نوبت استعمال دست کم وقفه ای ۴۰ دقیقه ای ایجاد کنید. یخ یا منبع گرما را داخل حوله بپیچید و هرگز آن را مستقیم روی پوست قرار ندهید چون در این صورت پوست به شیوه ناخوشایندی می سوزد.

 

داروی درمان دیسک گردن

داروهای گوناگون متعددی، از مسکن ها گرفته تا داروهای ضدالتهابی چون استروئیدها، تسکین گردن درد را همزمان با التیام یافتن آن به ارمغان می آورند. بیمار با توجه به گستردگی درد گردن و نوع بیماری دیسک گردن یا فقط دارو مصرف می کند یا از تلفیقی از فیزیوتراپی و دیگر روش های درمانی بهره می گیرد.

 

تزریق

کورتیکواستروئیدها به صورت خوراکی مصرف می شوند یا درون مجرای نخاعی (اپیدورال) یا نزدیک عصب ستون فقرات تزریق می گردند تا به درمان علائم فتق دیسک گردن کمک کنند. این داروها در کاهش تورم و التهاب ناحیه اطراف دیسک برجسته و همچنین کم کردن فشار روی ریشه های عصبی مؤثراند. کورتیکواستروئیدهای عصب ها و فضای اپیدورال برای بیمارانی تجویز می شود که از علائم فشردگی ریشه عصب و التهاب رنج می برند یا افرادی که علائم شان پس از چند هفته درمان گردن درد بدون جراحی بهبود نیافته است. کورتیکواستروئید گاهی اوقات برای درمان فتق دیسک گردن شدید، حاد و ناگهانی توأم با علائم شدید زودتر تزریق می شود. کورتیکواستروئیدها برای به تأخیر افکندن یا حتی از بین بردن ضرورت جراحی برای بیمارانی تجویز می شوند که از درد شدید و توان فرسای گردن، بازو و… رنج می برند.

 

فیزیوتراپی دیسک گردن

متخصص کایروپراکتیک یا دکتر فیزیوتراپی از نرمش ها و دستکاری های مختلفی در انواع گوناگون برای کاهش خشکی، تقویت ناحیه تحت درمان دیسک گردن و بازگرداندن عملکرد گردن به حالت طبیعی بهره می گیرد. درمان هایی نظیر گرم یا سرد کردن، ماساژ بافت عمقی، تحریک الکتریکی و اولتراسوند پیش از شروع نرمش ها و حرکات اصلاحی امتحان می شوند. بیمار در طول فیزیوتراپی نرمش های متنوع کشش و تقویت عضله های نگهدارنده گردن را انجام می دهد و نحوه افزایش دامنه حرکتی و بهبود حالت اندامی را فرا می گیرد. دکتر فیزیوتراپی به منظور آموزش حالت اندامی صحیح از بیمار می خواهد تا هنگام انجام حرکات مقابل آینه بایستد تا اشتباه های خود را ببیند و آنها را اصلاح کند.

 

تمرینات ورزشی کشش گردن

تراکشن یا کشش گردن یکی از روش های مورد استفاده ی متخصص کایروپراکتیک و دکتر فیزیوتراپی برای تسکین گردن درد ناشی از دیسک گردن و بهبود دامنه حرکتی به شمار می رود. تراکشن یا دستگاه کشش گردن به ملایمت گردن را به گونه ای می کشد که فضاهای بین مهره های گردنی را باز کند و فشار روی دیسک های آسیب دیده را موقتاً کاهش دهد. کشش گردن به صورت مستمر و متناوب (کشش برای مدت کوتاه و سپس استراحت) انجام می شود.

 

ورزش و حرکات اصلاحی

بیمار پس از بهبودی نسبی و اجازه پزشک، حرکت های کششی را به منظور تسکین درد گردن و افزایش انعطاف پذیری انجام می دهد. بهترین نتیجه زمانی به دست می آید که این حرکات پس از گرم کردن عضله ها با گرفتن دوش آب گرم، حمام آب گرم یا استفاده از حوله داغ انجام شوند. در ادامه چند نمونه از ورزش گردن درد و تمرینات مخصوص برای کاهش درد بیماری دیسک گردن توضیح داده می شود که می توان به راحتی آنها را در خانه انجام داد:

سر را به آهستگی به سمت چپ بچرخانید. با دست چپ اندکی به چانه به گونه ای فشار بیاورید که سر کمی بیشتر به سمت چپ حرکت کند. این حالت را ۲۰ ثانیه حفظ کنید و سپس سر را به آهستگی به وسط برگردانید. این حرکت را به سمت راست تکرار کنید.

سر را به سمت چپ کج کنید و سعی کنید گوش چپ با شانه تماس پیدا کند. با دست چپ کمی گیجگاه را فشار دهید. ۲۰ ثانیه در این حالت بمانید و سپس این حرکت را رو به سمت راست تکرار کنید. با انجام این ورزش ها و تقویت عضلات گردن به کاهش گردن درد و دیگری علائم دیسک گردن کمک می شود.

سر را رو به جلو خم کنید و سعی کنید چانه به قفسه سینه برسد و در این بین، شانه ها را شل کنید. این حالت را ۲۰ ثانیه حفظ کنید و سپس حرکت را دوباره انجام دهید.

با زانوهای خمیده به پشت دراز بکشید و بالشتی را برای حمایت و نگه داشتن زیر سر و گردن قرار دهید. سر را با ملایمت رو به جلو تکان دهید، دقیقاً مانند زمانی که سر را به معنای پاسخ مثبت تکان می دهید. این حالت را ۱۰ ثانیه حفظ کنید و سپس استراحت کنید. این حرکت را ۱۰ بار انجام دهید.

چنانچه هنگام انجام هر یک از این حرکات کششی با گردن درد یا ناراحتی قابل ملاحظه مواجه شدید و علائم دیسک گردن بروز کرد ، بی درنگ انجام آن را متوقف سازید.

 

کایروپراکتیک

درمان دستی با تنظیم های ملایم، عملکرد گردن را به حالت طبیعی برمی گرداند و موجب کاهش گردن درد می شود. متخصص کایروپراکتیک گردن و مفصل های قفسه سینه را جهت کاهش خشکی، بهبود قابلیت حرکتی و افزایش دامنه حرکت، دستکاری می کند. احتمال دارد این تنظیم ها برای بیماران دچار عارضه های گردن، مانند تنگی سرخرگ گردن یا استئوآرتریت پیشرفته، نامناسب یا به طور بالقوه خطرناک باشد. متخصص کایروپراکتیک پیش از شروع درمان دیسک گردن تشخیص می دهد که آیا دستکاری ها موجب آسیب بیشتر می شوند یا خیر.

 

بالش مخصوص و گردن بند طبی

بالش های مخصوص گردن به گونه ای طراحی شده اند که تا حدی گردن را زمان خوابیدن بی حرکت سازند. بااین وجود، تاکنون هیچ پژوهشی کارآمد بودن و تأثیر مفید بالش های گردن را برای بیماران مبتلا به دیسک گردن تأیید نکرده است، بنابراین بهتر است پیش از استفاده از آنها با دکتر فیزیوتراپی معالج خود مشورت کنید. گردن بند طبی را تا آن اندازه پایدار نمی سازند و آنقدر آن را محکم نگه نمی دارند که قرار گرفتن در حالت اندامی نامناسب و حرکت های نامطلوب غیرممکن شود. گردنبندهای طبی سخت و محکم هر چند کاملاً گردن را بی حرکت نگه می دارد اما بستن طولانی مدت آنها ناخوشایند و آزاردهنده است.

 

طب سوزنی

پزشک معمولاً به بیمار توصیه می کند تا تمام درمان های محافظه کارانه ی مؤثر و کارآمد احتمالی برای برطرف کردن علائم فتق دیسک گردن را امتحان کند؛ طب سوزنی نیز یکی از گزینه های درمانی برای مدیریت گردن درد به شمار می آید. پزشک متخصص در طب سوزنی برای درمان دیسک گردن با طب سوزنی معمولاً سوزن هایی را در پوست در امتداد گذرگاه های درد فرو می کند. متخصصین طب سوزنی بر این باوراند که این روش تولید اندورفین های خاصی را تحریک می کند که برای تسکین درد و دیگر علایم دیسک گردن مفید هستند. متخصص طب سوزنی محل عصب مشخص تحت فشار و دامن زننده به درد گردن را تعیین می کند و سپس سوزن ها را در جای مناسب فرو می کند.

 

ماساژ

اگرچه ماساژ دادن برای درمان دیسک گردن منع نشده است، این روش درمانی باید با احتیاط انجام شود. زائده های جانبی ستون فقرات مانع فشردگی بیشتر ریشه های عصب در حین ماساژ دادن می شوند، اما علائم گاهی در اثر حرکت های جزیی مهره ها هنگام اعمال فشار روی ناحیه تحت درمان تشدید می شود. ماساژ به کاهش تنش عضلانی در ناحیه مورد نظر کمک می کند و بار فشاری روی دیسک بین مهره ای گردن را کم می کند. بااین حال ماساژ باید با احتیاط و تنها زمانی انجام شود که شدت اختلال کاملاً مشخص شده باشد.

 

درمان گیاهی

درمان های گیاهی درد دیسک گردن معمولاً بر التهاب و درد ناشی از صدمه عضلانی ـ اسکلتی اثر می گذارد. اثر ضد درد یا تسکین بخشی بعضی از گیاهان خاص مانند ارنیقه، کوهاش سیاه، خشخاش کالیفرنیا، اسپیره کوهی، باتربر، مخمر سنت جان و سیب زمینی هندی وحشی اثبات شده است. از گیاهان ضدالتهاب معروف نیز می توان به بابا آدم، گل مینا و زردچوبه اشاره کرد. بعضی از این گیاهان مصرف خوراکی دارند و گروهی به صورت موضعی روی ناحیه درد گردن مالیده می شود. پوست درخت بید سفید نیز یکی از مشهورترین گیاهانی است که برای درمان فتق دیسک گردن و کاهش درد و ناراحتی ناشی از آن به کار برده می شود.

 

جراحی دیسک گردن

در صورت تأثیرگذار نبودن راه های درمان بدون جراحی اشاره شده، عمل جراحی دیسک گردن ضرورت می یابد که با هدف برداشتن بخشی از دیسک انجام می شود که به عصب فشار می آورد. جراح در این عمل که در اصطلاح دیسککتومی نامیده می شود، با توجه به محل فتق دیسک گردن، برشی را در جلو یا عقب گردن ایجاد می کند تا به ستون فقرات دسترسی پیدا کند. جراح تصمیم تخصصی خود را مبنی بر انجام عمل از جلو یا عقب گردن (روش قدامی یا پیشین در مقابل روش خلفی یا پسین) بر اساس عامل های گوناگونی اتخاذ می کند که موقعیت دقیق فتق و تجربه و ترجیح جراح از آن جمله اند. ماده دیسک در هر یک از این دو روش از روی عصب برداشته می شود و معمولاً نتیجه خوبی به دست می دهد. چون خارج کردن بخشی از دیسک برجسته از جلوی گردن به معنای برداشتن بخش اعظم دیسک علاوه بر قسمت برجسته ی آن است، انجام فیوژن (الحاق یا خشک کردن) غالباً توصیه می شود و همزمان با خارج کردن بخش مورد نظر صورت می پذیرد.

 

همچنین می توان از روش های درمانی اوزون تراپی، پی آر پی و…نیز استفاده کرد. با اقداماتی می توان از بروز دیسک گردن پیشگیری کرد. این بیماری معمولا با روش های درمان بدون جراحی بهبود می یابد و علائم آن از جمله گردن درد خفیف یا شدید کاهش می یابد. عمل جراحی دیسک گردن تنها در صورتی که دیگر راه های درمانی منجر به کاهش علایم از جمله درد گردن نشود، صورت می گیرد. فتق دیسک می تواند حتی بدون علائم نیز باشد. در صورت بروز علائم ذکر شده در مقاله به پزشک مراجعه کنید تا قبل از شدید شدن بیماری بهترین درمان بدون جراحی را برای شما تجویز کند.

 

نویسنده: دکتر موید نیا متخصص طب فیزیکی و توانبخشی

 

 

 

 

دیسک گردن، تشخیص و درمان دیسک گردن

متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ، دکتر شریف نجفی

در سایت دکتر شریف نجفی، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و دانشیار دانشگاه ، عضو انجمن جهانی طب فیزیکی و توانبخشی، مقالات مفید در رابطه با طب فیزیکی را مشاهده نمایید. همچنین درصورت نیاز به ویزیت با دکتر شریف نجفی می توانید از طریق بخش تماس با ما وب سایت دکتر شریف نجفی، ارتباط برقرار نمایید و آدرس کلینیک تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی را مشاهده نمایید.

 

 

 

آدرس مطب کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر شریف نجفی

فلکه دوم صادقیه- بلوار فردوس- نرسیده به خیابان سلیمی جهرمی پلاک ۱۲۱ – واحد ۲

تلفن مطب کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر شریف نجفی

۴۴۰۱۶۱۴۲-۴۴۰۵۸۷۶۳

موبایل دکتر شریف نجفی کلینیک تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی

۰۹۹۰۱۱۶۰۳۵۴

وب سایت دکتر شریف نجفی

www.dr-najafi.com

مطب کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر شریف نجفی در شبکه های اجتماعی

کانال تلگرام دکتر شریف نجفی

صفحه اینستاگرام دکتر شریف نجفی

 

کلمات کلیدی:

دیسک گردن، تشخیص و درمان دیسک گردن , درمان خانگی دیسک گردن , شایع ترین علائم دیسک گردن , عوارض دیسک گردن , آیا دیسک گردن خطرناک است , دیسک گردن و کمر , تجربیات دیسک گردن , ورزش برای دیسک گردن , دیسک گردن و سردرد

دیسک گردن، تشخیص و درمان دیسک گردن

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ورود به اینستاگرام دکتر نجفی | تلفن: 44016142 - 44058763 09901160354
+