سندرم پرکاری سمپاتیکی چیست؟ / چند توصیه به بیماران سندرم پرکاری سمپاتیکی

سندرم پرکاری سمپاتیکی معمولا به دنبال ضربه و کوفتگی اندام٬ شکستگی استخوانها٬ آسیب فشاری و یا نافذ اعصاب محیطی و یا فلج های ناشی از سکته مغزی رخ می دهد ولی می تواند حتی به دنبال یک خونگیری ساده جهت آزمایش خون نیز رخ دهد.

 

سندرم پرکاری سمپاتیکی

در یک فرد طبیعی به دنبال یک ضربه یا شکستگی و… یک واکنش ترمیم رخ می دهد. سیستم اعصاب سمپاتیک پر کار شده و باعث انقباض شریان ها جهت کم کردن میزان خونریزی فرد می شود و از طرفی نفوذ پذیری دیواره مویرگها افزایش میابد که مواد لازم جهت ترمیم بافتی را به بافت آسیب دیده برساند. در صورتیکه این واکنش خودکار بیش از حد ادامه یابد٬ عوارض سندرم درد موضعی ایجاد می گردد. علت اصلی بروز درد در این سندرم٬ کاهش جریان خون تغذیه ای بافت است که به صورت مزمن باعث آسیب سلولها و درد می شود.

 

جریان خون در اندامهای فوقانی و تحتانی ( دست و پا ) دو هدف اصلی تغذیه ای و تبادلی دارد. نسبت این دو توسط تون اعصاب خودکار سمپاتیک و پاراسمپاتیک تعیین می گردد. پرکاری ادامه یافته سیستم سمپاتیکی با کاهش مزمن جریان خون تغذیه ای منجر به کاهش مزمن اکسیژن رسانی به بافت و فعال شدن چرخه تولید انرژی بی هوازی و در نتیجه تجمع اسید لاکتیک و تحریک حس گرهای درد شده و افزایش درد بیمار به نوبه خود باعث افزایش بیشتر تون سمپاتیک و کاهش بیشتر جریان خون تغذیه ای بافت میگردد و بدینگونه سیکل معیوبی ایجاد می شود.

 

علت بروز این حالت دقیقا مشخص نیست ولی اختلالاتی در ماده خاکستری مغز و واسطه های شیمیایی مغز و نخاع در این بیماران به اثبات رسیده است. ارتباط علت و معلولی بین اختلالات شخصیتی و اضطرابی در بیماران و بروز این عارضه ثابت نشده ولی در افرادی با روحیه حساس و مضطرب شیوع بالاتری دارد. پرکاری ادامه یافته سیستم عصبی خودکار سمپاتیک منجر به خشکی پوست و کاهش دامنه حرکت و خشکی کلیه مفاصل انگشتان دست و همچنین تورم بافت نرم میشود. درد شدید که کیفیت سوزشی و عمقی دارد با این عارضه همراه است و شکایت غالب بیماران، درد شدید و طاقت فرسا به همراه خشکی و کم حرکتی مفاصل انگشتان دست است که بیمار قادر به مشت کردن کامل انگشتان نمی باشد. از طرفی بیماران دیابتی بایستی قند خون خود را تحت کنترل داشته باشند.

 

پوست دست یا پای مبتلا معمولا براق و خشک تر از اندام طرف مقابل است.

در فوتوگرافی فوق تورم, خشکی پوست و محدودیت حرکت مفاصل انگشتان مشهود است.

درد و تورم پس از ضربه یا عمل جراحی یکی از عوامل مستعد کننده بروز این عارضه به شمار می رود. همچنین افرادی که در حالت طبیعی دست سردتری دارند٬ افرادی که سابقه غش کردن دارند و افرادی که تعریق کف دست بیش از حد دارند٬ بیشتر مستعد بروز این عارضه پس از یک ضربه٬ شکستگی٬ پارگی و یا عمل جراحی هستند. بی حرکتی بیش از حد پس از ضربه یا عمل جراحی نیز در بروز این عارضه تا حدی موثر شناخته شده است. تقریبا %۵ بیماران پس از ضربه یا جراحی دچار درجاتی از سندرم پرکاری سمپاتیک می شوند که ممکن است خفیف یا شدید و ناتوان کننده باشد. سن متوسط بیماران ۴٩ سال ولی معمولا ٣٠ تا ۶٠ سال است. شایعترین حالت بالینی که معمولا در تجربه اینجانب دیده می شود آنست که خانمی ۵٠ ساله که به اذعان همراهیان٬ شخصیت حساس٬ زودرنج و پر توقعی دارد دچار شکستگی مچ دست یا عمل جراحی عصب در ناحیه مچ شده و سه یا چهار ماه پس از حادثه با شکایت درد شدید و عدم توانایی جمع کردن انگشتان دست به کلینیک مراجعه می نماید. اکثر بیماران حتی پس از گذشت این مدت بعد از ضربه به تصور اینکه درد بعلت عدم جوش خوردن استخوان حادث شده است٬ با شکایت از پزشک معالج خود مشکل را در جراحی بد قبلی جستجو می نمایند و معمولا با مچ بند دست و انگشتان خود را بی حرکت نگهداری می کنند که کاملا اشتباه است. ادامه روند عارضه RSD منجر به بر جای گذاشتن دست خشک٬ درد ناک ٬ ضعیف و لاغر شدن عضلات و پوکی استخوان های اندام مبتلا می شود.

 

در پیشگیری از بروز این عارضه٬ کنترل درد پس از ضربه یا عمل جراحی٬ کنترل تورم اندام به کمک بالا نگه داشتن دست عمل شده و شروع هرچه سریعتر دامنه حرکت فعال انگشتان دست نقش بسیار مهمی دارد که بیماران طبق آموزش های داده شده حتما باید موضع ضربه خورده یا عمل شده را بالا تر از سطح قلب خود قرار داده و حرکات انگشتان را طبق دستور پزشک معالج و در صورت مجاز بودن شروع نمایند. مصرف ۵٠٠ میلی گرم ویتامین c در روز پس از شکستگس های مچ دست در کاهش بروز عارضه RSD موثر بوده است و توصیه می شود بیماران با شکستگی مچ دست و یا افرادی که تحت عمل جراحی آزاد سازی تونل عصب مدیان در مچ دست قرار می گیرند٬ پس از گچ گیری و یا عمل جراحی٬ روزانه نصف قرص جوشان ویتامین c مصرف نمایند.

 

درمان سندرم درد موضعی میتواند مشکل و پیچیده باشد. جلوگیری از تورم با بالا نگه داشتن عضو و حفظ دامنه حرکتی مفاصل درگیر شانه٬ آرنج و انگشتان اهمیت ویژه ای دارد. درمان بایستی توسط جراح دست هدایت شود. در درجه اول بیمار مورد معاینه قرار می گیرد تا در صورتیکه استخوان جوش نخورده و یا آسیب عصبی بوجود آمده بطور مناسب درمان نشده است٬ درمان جراحی لازم انجام شود اما در اکثر موارد درمان به صورت غیر جراحی است و جراحی های بعدی روی دستی که دچار RSD شده میتواند منجر به تشدید RSD شود. در درمان بیماران RSD داروهای خاصی بایستی توسط جراح دست یا تیم پزشکی درد جهت بیمار تجویز گردد که پزشک طریقه مقدار مصرف و عوارض هر دارو را برای بیمار شرح خواهد داد. باید توجه داشت دوره مصرف اکثر داروها طولانی مدت است و قطع سرخود داروها می تواند منجر به افزایش و شدت گرفتن علائم بیماری شود. مصرف نصف قرص جوشان ویتامین c در درمان کلیه بیماران RSD کم عارضه موثر است و توصیه میشود فیزیوتراپی و کاردرمانی از ستون های درمان بیماران RSD است که منجر به کاهش درد٬ کاهش ورم و افزایش دامنه حرکتی مفاصل بیمار می گردد.

 

سندرم پرکاری سمپاتیکی چیست؟

 

توصیه دکتر امید لیاقت به بیماران:

١- دارو های تجویز شده به دقت مصرف و از قطع سرخود آنها اجتناب نمایند.

٢- در صورت تورم دست خود را بالا نگه دارند.

٣- به هیچ عنوان در صورتیکه پزشک تشخیص داده است که استخوان ها جوش خورده است از سر احتیاط و یا از ترس بیش از حد، دست خود را آتل بندی و بی حرکت ننمایند.

۴- جلسات فیزیوتراپی یا کار درمانی که برای بیمار تجویز شده است را به دقت دنبال نمایند.

۵- کار درمانی مختص به زمانی که در مرکز فیزیوتراپی یا کار درمانی بر روی دست بیمار کار می شود نمی باشد بلکه بایستی یک رویه منظم جهت تمرین در منزل را دنبال نمایند.

ر وعده تمرین شامل گرم نمودن دست با طشت آب ولرم و نمک بمدت دو دقیقه و سپس استعمال موضعی روغن زیتون و مالش پوست و مفاصل به مدت ۵ دقیقه است. در وهله بعد تمرین جهت خم و راست کردن انگشتان بصورت فعال به کمک موم گرم شده زنبور عسل و یا خمیر بازی کودکان که کمی گرم شده باشد توصیه می شود که حداقل ١٠ دقیقه ادامه میابد. مرحله چهارم خم و راست کردن انگشتان به صورت پاسیو و با کمی اعمال زور توسط فرد دیگر یا دست دیگر خود بیمار انجام می شود که مدت زمان آن ٢ دقیقه است.

مرحله آخر هر وعده تمرین با قرار دادن دست در آب سرد یخچالی (٨-۴ درجه سانتیگراد ) به مدت ۳۰ ثانیه است که جلو تورم دست را تا حدودی بگیرد. حداقل ۵ دقیقه پس از انجام هر وعده ورزشی، بیمار باید در حالیکه توپ نرم مخصوص توانبخشی را در دست دارد و مشغول انجام فشار و جمع و باز نمودن متناوب انگشتان بر روی توپ می باشد، دست خود را بالا نگه دارد. این تمرین حداقل ده بار در روز تکرار میشوند.

۶- بیمار و اطرافیان وی بایستی به نتیجه درمان امیدوار بوده و سعی در کاهش استرس و هیجانات عاطفی بیمار بنمایند زیرا اکثر موارد RSD با ترکیب داروها و کاردرمانی بهبود خواهند یافت.

 

درصورتیکه سندرم RSD به درمانهای فوق پاسخ ندهد، طی اعمال جراحی خاصی، عقده های سمپاتیک پر کار قطع شده تا علایم بیمار کاهش یابد. سندرم RSD در کودکان نیز گزارش شده ولی به مراتب از بزرگسالان ناشایعتر و در صورت بروز٬ پیش آگهی آن بهتر است.

 

سندرم پرکاری سمپاتیکی چیست

نویسنده: دکتر امید لیاقت

 

 

 

 

سندرم پرکاری سمپاتیکی

متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ، دکتر شریف نجفی

در سایت دکتر شریف نجفی، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و دانشیار دانشگاه ، عضو انجمن جهانی طب فیزیکی و توانبخشی، مقالات مفید در رابطه با طب فیزیکی را مشاهده نمایید. همچنین درصورت نیاز به ویزیت با دکتر شریف نجفی می توانید از طریق بخش تماس با ما وب سایت دکتر شریف نجفی، ارتباط برقرار نمایید و آدرس کلینیک تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی را مشاهده نمایید.

 

 

 

آدرس مطب کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر شریف نجفی

فلکه دوم صادقیه- بلوار فردوس- نرسیده به خیابان سلیمی جهرمی پلاک ۱۲۱ – واحد ۲

تلفن مطب کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر شریف نجفی

۴۴۰۱۶۱۴۲-۴۴۰۵۸۷۶۳

موبایل دکتر شریف نجفی کلینیک تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی

۰۹۹۰۱۱۶۰۳۵۴

وب سایت دکتر شریف نجفی

www.dr-najafi.com

مطب کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر شریف نجفی در شبکه های اجتماعی

کانال تلگرام دکتر شریف نجفی

صفحه اینستاگرام دکتر شریف نجفی

 

کلمات کلیدی:

سندرم پرکاری سمپاتیکی , سندرم پرکاری سمپاتیکی چیست؟ , سندرم پرکاری سمپاتیکی چیست , سندرم سمپاتیکی , تقویت اعصاب سمپاتیک , اثر سمپاتیک بر مثانه , سیستم عصبی خودکار , سمپاتیک چیست؟ , نقش سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک در استرس را توضیح دهید , اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک قلب , رشته های دراز خارج شده از مغز و نخاع چه وظیفه ای دارند , کنترل اعصاب سمپاتیک , ضعف اعصاب سمپاتیک , تقویت اعصاب سمپاتیک , حمله سمپاتیک

سندرم پرکاری سمپاتیکی چیست؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ورود به اینستاگرام دکتر نجفی | تلفن: 44016142 - 44058763 09901160354
+