فیبرومیالژیا چیست؟ درمان فیبرومیالژیا (دردهای منتشر عضلانی)

فیبرومیالژیا چیست؟ معرفی، روش های تشخیص و درمان بیماری فیبرومیالژیا را در این مقاله بررسی کرده ایم.

 

فیبرومیالژیا چیست

آنچه در مقاله فیبرومیالژیا چیست؟ درمان فیبرومیالژیا (دردهای منتشر عضلانی) می خوانیم:

فیبرومیالژیا به چه میزان شایع است؟
فیبرومیالژیا چگونه ایجاد می ­شود؟
فیبرومیالژیا چگونه تشخیص داده می­ شود؟
آزمایش تشخیص فیبرومیالژیا
رد کردن سایر علل احتمالی برای علائم فیبرومیالژیا
بیماری های روماتیسمی
اختلالات ذهنی و روانی
اختلالات مغز و اعصاب
محرک های احتمالی فیبرومیالژیا
چگونه می­توان فیبیرومیالژیا را درمان کرد؟
فیبرومیالژیا از آن دست بیماری هایی است که کمتر درباره آن اطلاع رسانی شده و بسیاری از مردم حتی تا به حال اسم این بیماری دردناک نیز به گوششان نخورده است.

 

تلاشمان را کرده ایم تا با توضیحاتی مختصر و دقیق بیماری فیبرومیالژیا و علائم و درمانش را به شما معرفی کنیم.

 

قبل از تعریف بیماری فیبرومیالژیا نیاز است که بدانیم «سندرم» چیست؟

به مجموعه ای از نشانه ها و عوارض که با یکدیگر مرتبط هستند سندرم گفته می­ شود.

 

فیبرومیالژیا سندرمی بلند مدت یا مزمن است که می­ تواند با درد در نقاط مشخص، سختی مفاصل در زمان حرکت، احساس خستگی، اختلال خواب، افسردگی و اضطراب همراه باشد.

این نشانه­ ها و عوارض تنها در صورتی به سندرم فیبرومیالژیا نسبت داده می ­شوند که با بیماری مشخص و شناخته شده در عضوی از بدن مرتبط نباشند.

 

فیبرومیالژیا به چه میزان شایع است؟

این سندرم در ۳.۴% زنان و %۰.۵ مردان دیده می شود اما باید توجه داشت که به علت دشواری تشخیص و درک این بیماری برای افراد مبتلا و پزشکان، آمار و اعداد مرتبط با میزان شیوع این بیماری، تخمینی هستند و نمی­توان اعداد دقیقی ارائه داد.

 

فیبرومیالژیا چگونه ایجاد می ­شود؟

همان طور که در بالا اشاره کردیم علت بروز این سندرم به شکل کامل مشخص نیست اما به صورت کلی می توان سیستم عصبی مرکزی و غیرارادی، هورمون­ ها، انتقال دهنده­ های عصبی، دستگاه ایمنی، محرک ­های خارجی، جنبه ­های روانی و دیگر عوامل، را به عنوان عوامل بروز این سندرم نام برد که در ادامه با جزئیات بیشتری نقش این عوامل را بررسی خواهیم کرد.

دستگاه عصبی مرکزی: میزان حساسیت این دستگاه، تعیین کننده ی میزان درک ما از درد و شدت آن است. برای این منظور، دستگاه عصبی مرکزی از راه ها و روش هایی استفاده می کند که نارسایی آنها می تواند منجر به فیبرومیالژیا شود.

انتقال دهنده­ های عصبی: مولکول هایی هستند که پیام­ های شیمیایی را بین سلول­ های عصبی منتقل می­ کنند. نقش انتقال دهنده­ های عصبی بسیار پیچیده است. تغییرات در میزان انتقال دهنده های عصبی می­ تواند به آشکار شدن نشانه ­های این سندرم کمک کند.

 

هورمون­ ها: مولکول­ های انتقال دهنده ­ای هستند که در جریان خون رها می ­شوند تا پیام ­ها و دستورات متنوعی را بین بخش ­های مختلف بدن ما انتقال دهند. احتمال مشاهده اختلالات هورمونی در بیماران مبتلا به سندرم فیبرومیالژیا زیاد است. به عنوان مثال، مشاهده شده که چرخه روزانه هورمون رشد در افراد مبتلا به این سندرم می­ تواند نامنظم باشد.

 

اختلالات خواب: به کاهش کیفیت خواب گفته می­ شود که شامل کاهش زمان خواب، عمق خواب و بیدار شدن­ های متوالی می­ باشد. افراد مبتلا به فیبرومیالژیا معمولاً از مشکلات خواب شکایت دارند.

 

عوامل وراثتی (ژنتیک): این عوامل نقش پیچیده ای در بروز سندرم فیبرومیالژیا دارند.

 

جنبه­ های روانی: مطالعات نشان می­ دهند که مشکلات روانی به بروز فیبرومیالژیا دامن می زند. اختلالات روانی در میان افرادی که درگیر فیبرومیالژیا هستند در مقایسه با بیمارانی که از دیگر بیماری­ های روماتولوژیک شکایت دارند، بیشتر است.

 

فیبرومیالژیا چگونه تشخیص داده می­ شود؟

در بیشتر موارد تشخیص فیبرومیالژیا با استفاده از فهرست استاندارد علامت ها، کاری سخت به شمار می آید.

از این رو اکثر متخصصان با رد موارد دیگر به تشخیص این سندرم می رسند.

تشخیص فیبرومیالژیا دشوار است و این سندرم در بسیاری از موارد تشخیص داده نمی­ شود.

با این وجود، سه نشانه توسط اکثر مبتلایان به این سندرم گزارش می­ شود: درد، احساس خستگی و اختلال خواب.

درد ناشی از فیبرومیالژیا با درد ناشی از بیماری­ های دیگر تفاوت دارد.

درد ناشی از فیبرومیالژیا، پراکنده، چندنقطه ای، عمیق، سوزان یا گزگز کننده است.

بیمار احساس می­ کند این درد کم و زیاد می­ شود یا از محلی به محل دیگر منتقل می شود.

یکی از نشانه­ های قابل تشخیص وجود نقاط حساس در فیبرومیالژیا است.

 

اما نقطه حساس چیست و شامل کدام بخش از بدن بیمار می­ شود؟

نقاط حساس به نقاطی از بافت نرم، مانند ماهیچه ها گفته می­ شود که احتمال وقوع درد در آن ها بیشتر از سایر نواحی است.

این نقاط می­ تواند شامل پشت سر، ناحیه پایین گردن، آرنج­ ها، لگن، زانوان و پایین کمر باشد.

در حال حاضر ۱۸ نقطه از بدن به عنوان نقاط حساس شناخته می­ شود که ما حداقل باید در ۱۱ نقطه از این ۱۸ نقطه احساس درد کنیم.

در شکل زیر، نقاط حساس با نقاط سیاه رنگ مشخص شده است.

 

آزمایش تشخیص فیبرومیالژیا

هیچ آزمایشی وجود ندارد که به سادگی بر اساس نتیجه آن، تشخیص فیبرومیالژیا قطعی یا مردود شود. به عبارت دیگر، نمی توان در آزمایش خون یا عکس رادیولوژی چیزی را یافت و بر پایه آن تشخیص فیبرومیالژیا را حتمی دانست یا رد کرد.

با توجه به اینکه آزمایش معینی برای تشخیص ساده فیبرومیالژیا در دسترس نیست، پزشک متخصص مغز و اعصاب برای رسیدن به تشخیص درست فقط باید به علائمی که بیان می شود، اکتفا کند.

یکی از معیارهای تشخیص فیبرومیالژیا، وجود درد در نقاط پراکنده بدن برای مدت بیش از سه ماه است. این نقاط پراکنده باید در هر دو طرف بدن گزارش شوند. به طور معمول، درد فقط در یک سمت بدن یا فقط در بالا یا فقط در پایین کمر، با تشخیص فیبرومیالژیا همخوانی ندارد. در نظر بگیریم که علائم بیماری فیبرومیالژیا برخی روزها تقریبا بهبود می یابند، اما پس از مدتی دوباره ظاهر می شوند.

 

تشخیص فیبرومیالژیا دشوار است و شاید پزشکان مختلف، معیارهای متفاوتی برای تشخیص فیبرومیالژیا داشته باشند. در هر صورت، تقریبا همه پزشکان بر این باورند که در صورت وجود همزمان هر سه مورد زیر، می توان تشخیص فیبرومیالژیا را مطرح کرد:

درد در نقاط متعدد و پراکنده بدن، برای مدت بیشتر از سه ماه
وجود سایر علائم مانند خستگی، بی حالی (حتی در لحظه بیدار شدن از خواب) و دشوار بودن تفکر
عدم یافتن هیچ مشکل یا بیماری دیگری که این علائم را توجیه کند

 

رد کردن سایر علل احتمالی برای علائم فیبرومیالژیا

به جز فیبرومیالژیا، برخی بیماری های دیگر هم می توانند همین علائم را ایجاد کنند. یکی از مهم ترین کارها پیش از تشخیص فیبرومیالژیا رد کردن این بیماری هاست.

 

پزشک برای رد کردن بیماری های زیر، شاید برخی آزمایش ها و تصویربرداری پزشکی مانند رادیولوژی درخواست نماید. شایع ترین عللی که می توانند علائمی بسیار شبیه علائم فیبرومیالژیا داشته باشند را، با هم مرور می کنیم:

بیماری های روماتیسمی

برخی از بیماری های روماتیسمی ممکن است با درد عمومی بدن آغاز شوند، مانند آرتریت روماتویید (که به آرتروز روماتیسمی هم معروف است) و بیماری لوپوس (یک بیماری خودایمنی که در آن دستگاه ایمنی به خطا برخی بافت های بدن از جمله پوست، مفاصل و کلیه ها را هدف قرار می دهد).

 

اختلالات ذهنی و روانی

در برخی افراد مبتلا به اختلالات افسردگی یا اضطراب، درد و ناراحتی پراکنده در بدن احساس می شود.

 

اختلالات مغز و اعصاب

بعضی از مبتلایان به فیبرومیالژیا علائم دیگری هم دارند، مانند بی حسی یا گزگز و مورمور. همین علائم در برخی از بیماری های مغز و اعصاب مانند ام اس (مالتیپل اسکلروزیس) یا میاستنی گراو (بیماری مزمن عصبی-عضلانی که با درجاتی از ناتوانی عضلانی همراه است) هم دیده می شود.

 

محرک های احتمالی فیبرومیالژیا

در برخی افراد، علائم فیبرومیالژیا به فاصله کوتاهی پس از یک واقعه ناخوشایند و استرس زای جسمی یا روحی آغاز می گردد، مانند یک تصادف دلخراش.

به همین ترتیب، کسانی که به اختلال استرس پس از سانحه (که به PTSD هم معروف است) دچار هستند، بیشتر در معرض ابتلا به فیبرومیالژیا قرار دارند. بنابراین، ممکن است پزشک معالج درباره وقایع ناخوشایند و استرس زا از ما سوال بپرسد.

احتمال وجود یک زمینه ژنتیکی در بروز فیبرومیالژیا بسیار زیاد است. بدیهی است که پزشک درباره تاریخچه ابتلای سایر اعضای خانواده به فیبرومیالژیا از ما سوال خواهد پرسید.

برای تشخیص فیبرومیالژیا پزشک همه اطلاعات بالا را طی چندین جلسه ویزیت تجزیه و تحلیل خواهد کرد تا بتواند عامل ایجاد درد و علائم را به درستی تشخیص دهد. بدون تشخیص درست، تجویز درمان موثر غیرممکن است. بنایراین پیگیری و ادامه مراجعه به پزشک برای تشخیص موارد فیبرومیالژیا از نکات بسیار مهم به شمار می رود.

 

چگونه می­توان فیبیرومیالژیا را درمان کرد؟

مهم­ترین هدف در درمان فیبرومیالژیا کاهش درد و از سوی دیگر بهبود خواب و عملکرد بیمار است. پیشنهاد­های درمانی موثری برای فیبرومیالژیا توسط سازمان­های مختلف با الویت­های متفاوت ارائه شده است، اما درمان این بیماری عموماً شامل موارد زیر است:

روش­های درمانی غیر دارویی شامل ورزش­های هوازی
روش­های درمانی دارویی
روش­های درمانی مرکب از موارد بالا

از آن جا که نمی توانیم تغییر واقعی درد بیمار را اندازه گیری کنیم، میزان تاثیر واقعی داروها در کاهش درد ناشی از فیبرومیالژیا، تخمینی است و اثر بخشی روش­های درمانی با کاهش احساس درد بیماران و بهبود عملکرد آنها در فعالیت­های روزانه سنجیده می­شود.

برخی منابع روش­هایی نظیر سوزن درمانی را نیز موثر دانسته ­اند.

 

 

منبع: شرکت داروسازی عبیدی

 

 

 

 

فیبرومیالژیا

متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ، دکتر شریف نجفی

در سایت دکتر شریف نجفی، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و دانشیار دانشگاه ، عضو انجمن جهانی طب فیزیکی و توانبخشی، مقالات مفید در رابطه با طب فیزیکی را مشاهده نمایید. همچنین درصورت نیاز به ویزیت با دکتر شریف نجفی می توانید از طریق بخش تماس با ما وب سایت دکتر شریف نجفی، ارتباط برقرار نمایید و آدرس کلینیک تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی را مشاهده نمایید.

 

 

 

آدرس مطب کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر شریف نجفی

فلکه دوم صادقیه- بلوار فردوس- نرسیده به خیابان سلیمی جهرمی پلاک ۱۲۱ – واحد ۲

تلفن مطب کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر شریف نجفی

۴۴۰۱۶۱۴۲-۴۴۰۵۸۷۶۳

موبایل دکتر شریف نجفی کلینیک تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی

۰۹۹۰۱۱۶۰۳۵۴

وب سایت دکتر شریف نجفی

www.dr-najafi.com

مطب کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر شریف نجفی در شبکه های اجتماعی

کانال تلگرام دکتر شریف نجفی

صفحه اینستاگرام دکتر شریف نجفی

 

کلمات کلیدی:

فیبرومیالژیا , فیبرومیالژیا چیست؟ , بیماری فیبرومیالژیا , درمان فیبرومیالژیا , دردهای منتشر عضلانی , فیبرومیالژیا و ام اس , قرص برای درمان فیبرومیالژیا , فیبرومیالژیا و سردرد , فیبرومیالژیا و گلو درد , درمان گیاهی بیماری فیبرومیالژیا , خطر فیبرومیالژیا , کیا فیبرومیالژیا دارن , فیبرومیالژیا+مغز

فیبرومیالژیا چیست؟ درمان فیبرومیالژیا (دردهای منتشر عضلانی)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ورود به اینستاگرام دکتر نجفی | تلفن: 44016142 - 44058763 09901160354
+